A to też moja Zawoja...
I słownik gwary :
http://www.przyslop.zawoja.pl/slownik_gwary/index.html
http://www.przyslop.zawoja.pl/
foto
Słownik gwary babiogórskiej
Nazwy potraw i wytworów spożywczych
* breia - gęsta zupa mleczna z ciastem
* bryndza - miękki ser owczy
* bukta - ciasto drożdżowe, odświętne
* bunc - twardy, suszony ser owczy
* gielas - kwaśna zupa z owoców
* hybanki - kluski z tartych ziemniaków
* jarzec - jajecznica
* kalnica - gotowana woda z dodatkiem mąki
* kanwiśniok - chleb przaśny (kiedyś pieczony dla żołnierzy)
* kołoc - placek drożdżowy z serem lub jagodami
* krupy - kasza
* kukiełka - bułka w kształcie osoby z ciasta drożdżowego
* kulasa - potrawa z tartych ziemniaków z mlekiem lub tłuszczem; potrawa z gotowanej na wodzie mąki, (bardzo gęsta) - podawanej z mlekiem
* kwacanka - zupa z karpieli i marchwi
* kwaśnica - zupa z kapusty podawanej z ziemniakami, okraszonej słoniną
* leberka - pasztet wieprzowy
* makuła - kluski z makiem
* mocane (moconka) - chleb moczony w roztopionym tłuszczu
* moskalik - placek pieczony na płytach od pieca (z mąki, ziemniaków i jajek)
* placki tarciane - placki ziemniaczane
* prazuchy - kluski na parze
* scypa - kapusta z mlekiem i ziemniakami
* skibki - prażone skórki z chleba
* spyrka - wędzona słonina
* stopka - kasza
* śtuka - gotowane mięso
* targane - bułka moczona w mleku
* uobzygła - kwaśne mleko
* uopiekanek - pieczony w węglu ziemniak
* uoscypek - wędzony ser owczy
* wuodzianka - zupa z suszonych grzybów, nie zabielana śmietaną
* zacierka - zupa mleczna z dużymi kluskami
* zamiałki - zupa mleczna z lanym ciastem, bardzo gęsta
* żentyca - serwatka z owczego mleka
Przedmioty codziennego użytku
* cebrzyk - drewniane naczynie do pojenia bydła
* cierlica - przyrząd do obróbki lnu cieślica - siekiera
* ciosek - drewniany przyrząd do wygarniania węgli z pieca chlebowego
* czopek - rozbity, dziurawy garnek
* donko - pokrywka na garnek
* dzieska - naczynie do wyrabiania ciasta
* dziopa - szmata
* gielatka - dzieża do wyrobu ciasta
* gliniocek - mały, kamionkowy garnek
* gnotek - pień do rąbania drew
* kartac - szczotka do mycia podłóg kijanka - przyrząd do prania
* kopyś - drewniana łyżka
* kosok - sierp
* kreple - szczotki do czesania wełny
* krozalnica - przyrząd do szatkowania kapusty
* kruźlik - naczynie do przechowywania masła
* laska - metalowa krata do suszenia owoców
* łyźnik - półeczka na łyżki
* maśnicka - naczynie do wyrobu masła
* miyndlica - przyrząd do obróbki łodyg lnu
* obuocek - naczynie do noszenia wody z wygiętym, drewnianym uchwytem na ramiona
* powonska - ściereczka lniana do odcedzania mleka
* prasa - żelazko
* puciera - naczynie do kwaszenia mleka
* putnia - konewka
* pyciok - mały garnek
* pyjdy - nosidła do wiader, służyły do przynoszenia wody
* rogolka - mątewka
* ronecka - mały żeliwny garnek
* sceć- szczotka do czesania lnu
* sieckarnia - urządzenie do siekania słomy
* skoblica - nóż bednarski
* skopiec - drewniane wiadro przeznaczone do udoju krów
* uocydzarka - naczynie drewniane z dziurkami do cedzenia mleka
* uodropek - miotła( stara, zużyta )
* uopołka - pojemnik ze słomy do formowania chleba
* uośnik - przyrząd do ostrzenia drewna
* zaguówek - poduszka
* zieleźniok - garnek aluminiowy
* źradko - lusterko
Nazwy części garderoby
* bacioki - gumowce
* baranica - duża, wełniana chustka na plecy, noszona zimą
* berchecica - flanelowa chustka na głowę
* berchetka - flanelowa półhalka
* ciacka - beret męski
* ciasnocha - koszula damska
* cuba - kok upięty z warkocza
* cucha - kożuszek krótki, bez ramion
* gunia - wierzchnie okrycie górali, wykonane z grubej wełny
* iglice - spinki do włosów
* jadwiśka - bluzka
* jakla - bluzka
* kabot - płaszcz
* kabotek - krótki żakiet, marynarka
* meszty - tenisówki
* mycka - nieduża, ściśle przylegająca do głowy czapka
* podzofki - kalesony
* portki bukowe - spodnie
* smaciotko - chusteczka do nosa
* smatka - chustka na głowę
* taśka - torebka
* uonycka - onuca
* zachlaśnica - szeroka spódnica
* zaposka - fartuch perkalowy, przykrywający prawie całą spódnicę
Nazwy czynności lub stanów
* biedkować - narzekać
* bocyć - pamiętać
* bośkać się - całować się
* brewerzyć - żartować
* bromblować - niegrzecznie odpowiadać
* bulceć - mówić szybko i niewyraźnie
* cewieć - długo chorować
* cupieć - klęczeć, kucać
* dogryzać - dokuczać komuś
* drzystać - mieć biegunkę
* fuceć się - gniewać się
* handrocyć się - przekłócać się
* harceć - chrapać
* haryndować - dzierżawić
* holofić - hałasować
* kidać - wyrzucać obornik; w znaczeniu kido sie- pada śnieg
* krozać - szatkować
* krzypać - kaszleć
* muordować się - męczyć się
* pochać - palić fajkę, papierosy
* poziyrać - spoglądać
* pytać - prosić kogoś o coś
* rajić - zachwalać
* ropsikować - zbójować
* rypać - uderzać
* sarpać się - złościć się
* skrobać - obierać ziemniaki
* skropcać się - marszczyć twarz
* strzebać - jeść niechętnie
* sulać - zawijać
* ściebać - oszczędzać
* śliptać - płakać po cichu
* targać- wyrywać
* trapić się - martwić się
* ukatrupić - zabić
* uoduosobić się - odzielić się
* uotawić się - odżyć
* uozcapierzyć - rozłożyć
* usuścić - zaplanować coś bez czyjejś wiedzy
* uśkwierknoć - umrzeć, zamarznąć
* uwidzieć - zobaczyć
* uźreć - ugryźć
* wyryktować - ustroić
* wyryktować się - ubrać się ładnie
* wyscyrzać (zoby) - uśmiechać się
* wyźlamdać - uprosić
* zabocyć - zapomnieć
* zatyrać - zagubić
* zazbyrceć - zadzwonić
* zwyrtnoć się - obrócić się
* źlamdać - marudzić
Nazwy nosicieli cech
* akuratny - dokładny
* baraba - chuligan
* barchaty - gruby, otyły
* błanowiec - bardzo głodny
* chowaniec - adoptowane dziecko
* chudok - biedny
* chyrlok - chorowity
* ciućmok - gapa
* cliwy - brzydki
* fiskorz - fałszerz
* frajerka - kochanka
* gazdosek - młody gospodarz
* gibki - szybki
* głyc - chytry
* gryfny - zgrabny
* grzecny - wykształcony
* hastera - zła dziewczyna
* haśnik - dziecko
* holec - młody chłopiec
* huncwot - łobuz
* kadela - chytry, skąpy
* kastrok - niechlujny
* kołton - nieuporządkowany, bezmyślny
* kumoska - sąsiadka lub chrzestna
* luty - smutny
* masny - gruby
* masny - tłusty
* morowiec - odważny
* nabytni syn - syn nieślubny lub innego ojca
* nienazarty - chciwy
* niepilec - obcy
* patorocny - niezręczny
* pazgrawy - chciwy
* przezimka - panna z dzieckiem
* pyziaty - gruby
* ropsik - zbój
* setera - kobieta bardzo kłótliwa
* skokac - wesoły, żywy
* skrepulok - skąpiec
* sprzycny - niegrzeczny
* stokac - maruda
* świdrowaty - zezowaty
* uokszta - fałszywy
* uokulony - kulawy
* uopacniok - ktoś, kto wszystko robi odwrotnie niż potrzeba
* uopaterny - ostrożny
* uscypta - skąpiec
* wrodny - brzydki
* zapuoziały - chorowity lub niedojrzały
Wołochizmy
(słownictwo pochodzenia wołoskiego)
* baca - główny pasterz
* bryndza - ser owczy
* gielet - naczynie do dojenia owiec
* honielnik - pomocnik pasterzy
* jarka - owca, która nie miała młodych
* juhas - pomocnik bacy
* kierdel - stado owiec
* klag - podpuszczka z żołądka cielęcego
* koliba - przenośny szałas, nocowali w nim pasterze
* kornuta - rogata owca
* koszar - zagroda dla owiec
* mraźnica - zagroda dla owiec z drzew iglastych
* redyk - spędzanie owiec z hal
* strąg - spędzanie owiec do udoju
* styra - owca hemafrodyta
* szałas - pomieszczenie dla pasterzy
* wetula - starsza owca lub koza
* żentyca - serwatka z owczego mleka
Słownictwo związane z uprawą roli i utrzymaniem domostwa
* cija - koz
* corek - wydzielony deskami kawałek pomieszczenia dla zwierząt lub na ziemniaki
* drabiniok - wóz do zwożenia siana i zboża
* dyle - podłoga z desek
* gawiedź - drób
* gumiok - wóz na kołach gumowych
* izdebka - mały pokój
* kociniec - miejsce w oborze dla drobiu
* kuca - szopka przy domu
* lyterki - mały wóz drabiniasty
* morzysko - kolka u zwierząt
* notoń - podwórko
* orcyna - grunt orny
* pasionek - pastwisko
* pogrótka - podmurówka z kamienia od strony frontowej
* półkoski - wóz z wikliny wplatanej w drabiny wozu
* przyścionki - przejście między oborą a domem
* sosiek - skrzynia na zboże
* śrobek - przybudówka do stodoły, pomieszczenie na sprzęt rolniczy
* świtnica - największy pokój
* tocki - snopy owsa
* trownica - chusta do noszenia trawy
* uokocek - snop zboża
* uokocki - snopy zboża przed omłotem
* uotawa - poplon
* wogieł - kąt
* wychodek lub sroc - ubikacja
* zogać - drewutnia
* zyrdki - ogrodzenie pól, pastwisk
Słowakizmy i czechizmy
(słownictwo pochodzenia słowackiego i czeskiego)
* chwost - ogon
* dziedzina - wieś
* huba - grzyb
* jar - potok
* kładziwo - młot
* kłobuk - kapelusz
* krompac - kilof
* kwaki - karpiele
* lemiec lub obójek - kołnierzyk
* modrys, brzim - modrzew
* nakowa - kowadło
* obec - gmina
* ostrężyna - jeżyna
* siodło - przełęcz
* strom - drzewo
* wrecho - wymię
Hungaryzmy
(słownictwo pochodzenia węgierskiego)
* baga - tytoń
* bezera - niegodziwiec, łajdak
* bitang - włóczęga
* ceper - mieszkający na nizinach ( pogardliwie )
* cifra - ozdoba spodni
* czekan - duży młot
* delangus - leń, próżniak
* dudy - instrument muzyczny
* gazda - właściciel stada, najważniejszy na hali
* gombik - guzik
* gunia - wierzchnie okrycie
* hajduk - żołnierz
* juhas - pasterz owiec, pomocnik bacy
* kujon - żartowniś, krętacz
* sietniok - chory na niedoczynność tarczycy
* topanki - pantofle
* wereda - wyzyskiwacz, zły człowiek
Germanizmy
(słownictwo pochodzenia niemieckiego)
* bajerska maszyna - tartak
* bicygiel - rower
* borgować - pożyczać
* brusić - ostrzyć
* falfa - część kołowrotka, nawija skręconą wełnę
* framuga - rama okienna
* fura - wóz
* hamernia - huta
* hamernik - hutnik
* harendować - dzierżawić
* hiber hop - tak samo
* holweg - droga leśna
* kachel - piec kaflowy
* knap - tkacz sukna
* lozerka - złączenie urwanego łańcucha
* piglajs - żelazko
* rajbować - zacierać, wygładzać
* rajśtyk - droga w lesie
* rajwak - awantura
* pszynkwas - w sklepiep
* śperchet - piec, tzw. kuchnia angielska
* śpularys - portmonetka
* tajch - staw za zapor